1921-1940 Kronolojisi

1921

Charlie Chaplin'in ilk uzun metrajlı filmi ''The Kid''ABD'de gösterime girdi.

Fransız Etienne Oehmichen, ilk helikopteri uçurmayı başardı.

ABD'de Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti idam edildi.

Kanada'da insülin bulundu.

İtalyan tenör Enrico Caruso öldü.

1922

İrlandalı yazar James Joyce'in ''Ulysse''adlı kitabı yayımlandı.

Mısır'daki İngiliz hegemonyası sona erdi.

Bram Stoker'in kitabından uyarlanan ''Vampir Nosferatu''filmi gösterime girdi.

Lenin'in önerisiyle Joseph Stalin, Rus Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu.

Paris'te ilk kadınlar olimpiyatı başladı.

Mussolini, başbakan oldu.

Lord Carnavon ve Carter tarafından, Mısır'daki Krallar Vadisi'nde Tutankamon'un mezarı bulundu.

Fransız yazar Marcel Proust 51 yaşında öldü.

Albert Einstein Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) adını aldı.

1923

Japonya'da Tokyo ve Yokohama Kentlerinde deprem oldu, 250 bin kişi öldü.

İspanya'da, General Miguel Primo de Rivera, iktidara geldi.

Etiyopya, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.

Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi. Hilafet kaldırılarak, Osmanlı İmparatorluğu tarihe gömüldü.

Adolf Hitler'in yapmak istediği darbe engellendi ve Hitler tutuklandı.

91 yaşındaki mühendis Gustave Eiffel öldü.

1924

Amerikalı Edwin Hubble, Samanyolu'ndaki yıldızları saptadı ve başka galaksiler olduğunu ispatladı.

Lenin öldü.

Chamonix'de ilk kış olimpiyatları yapıldı.

ABD'de ilk defa bir mahkûm, gaz odasında idam edildi.

Yunanistan, cumhuriyet oldu.

Franz Kafka, 40 yaşında öldü.

Yazar Joseph Conrad, 67 yaşında öldü.

İtalyan besteci Giacomo Puccini, 66 yaşında öldü.

1925

İran'da, Şah Rıza Pehlevi, hükümdar oldu.

Adolf Hitler, Mein Kampf'ı (Kavgam) yayımladı.

Irkçı örgüt Ku Klux Klan'ın ilk kongresi, Washington'da yapıldı.

1926

Sovyet yönetmen Ayzenştayn'ın ''Potemkin zırhlısı''adlı filmi Almanya'da gösterime girdi.

Pilsoudski, Polonya'da darbe yaptı.

Portekiz Cumhuriyeti, askeri darbeyle devrildi.

Almanya, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.

Fransız ressam Claude Monet, 86 yaşında öldü.

Avusturyalı yazar Rainer Maria Rilke öldü.

1927

Çin'in Nan-Şan Bölgesi'nde deprem oldu, 200 bin kişi öldü.

ABD'de ilk uzun metrajlı sözlü filmler, gösterime girdi.

Amerikalı pilot Charles Lindbergh, Atlas Okyanusu'nu tek başına ve kesintisiz geçti.

Fransız Jules Rimet'in önerisiyle, Dünya Futbol Şampiyonası düzenlenmesi kararlaştırıldı.

1928

Finlandiyalı Paavo Nurmi, 9 altın 3 gümüşle, dünyanın en çok madalya kazanan atleti oldu.

İspanyol Luis Bunuel ve Salvador Dali'nin çevirdiği ''Bir Endülüs köpeği''adlı kısa metrajlı film, Paris'te gösterime girdi.

Ulusal politikanın bir aracı olarak savaşı yasaklamayı amaçlayan Kellog-Briand Paktı, 60 ülke tarafından imzalandı.

Çang Kai-Çek, Çin Devlet Başkanı oldu.

1929

Alman romancı Erich Maria Remarque'nin ''Batı cephesinde yeni birşey yok''adlı romanı yayımlandı.

1886'da benzinle çalışan ilk arabayı icat eden Alman mühendis Carl F. Benz öldü.

31 Ekim 1924'te tek başına dünya turuna çıkan Fransız denizci Alain Gerbault, turunu tamamladı.

Belçikalı Herge, ''Tenten''karakterini yarattı.

Hollywood'da ilk Oscar Ödül Töreni yapıldı.

Elzie Segar, ''Temel Reis''karakterini yarattı.

Rus balesinin kurucusu Serge De Diaghilev öldü.

New York Borsası iflas etti.

Salvador Dali'nin yağlı boya tabloları ilk defa sergilendi.

1930

Amerikalı Clyde William Tombaugh, Plüton Gezegeni'ni buldu.

Amerikalı Ernest Orlando Lawrence, yüksek enerjilere ulaşabilen ilk parçacık hızlandırıcısı siklotronu icat etti.

Mahatma Gandhi, toplumun en alt kesimleri üzerinde büyük bir yük oluşturan tuz vergisine karşı bir kampanya açtı.

Josef Von Sternberg ve Marlene Dietrich'in oynadıkları ''Mavi melek''adlı film, Almanya'da gösterime girdi.

Uruguay, organizatörü olduğu ilk dünya kupasını kazandı.

Sherlock Holmes'ün yaratıcısı Arthur Conan Doyle öldü.

Costes ve Bellonte, ilk kez Paris-New York hattında kesintisiz uçtular.

1931

İspanya Kralı Alphonse XIII, ülkeyi tahttan feragat etmeden terketti, İspanya'da cumhuriyet ilan edildi.

Japonya, Mançurya'yı işgal etti. Uzakdoğu Savaşı başladı.

Sırp, Hırvat ve Slovenya Krallıkları, resmi olarak Yugoslavya adını aldı.

İlk elektrik ampulünü icat eden Thomas Edison, 84 yaşında öldü.

İngiltere parlamentosu, İngiltere'nin o dönemdeki demiryolları Kanada,
Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika ve İrlanda'nın eşitliğini hükme
bağlamak üzere Westminster Tüzüğü adlı bir yasa çıkarttı.

1932

Avusturya asıllı Adolf Hitler, Alman vatandaşlığına geçti.

Kodak'ın kurucusu George Eastman öldü.

Hitler'in de aday olduğu Almanya Devlet Başkanlığı seçimini Hindenburg kazandı.

Portekiz Başbakanı Antonio Oliveira Salazar, 1974'e kadar sürecek diktatörlüğünü ilan etti.

Irak, bağımsızlığını ilan etti.

Franklin D. Roosevelt, ABD Başkanlığı'na seçildi.

1933

Alman Ulusal Sosyalist Parti lideri Hitler, başbakan oldu.

Berlin'deki Reichstag'da (hükümet binası) yangın çıktı. Olaydan sonraki gün, drama ustası Bertolt Brecht Almanya'dan kaçtı.

ABD Başkanı Roosevelt, 36 eyalette ekonomiye canlılık kazandırmak için ''New Deal''(yeni anlaşma) başlattı.

Naziler, Dachau'da ilk toplama kampını açtılar.

Almanya'da Nazi Partisi, yahudileri boykot etme kararı aldı.

Nazilere bağlı gizli polis örgütü Gestapo kuruldu.

Naziler, Alman ırkını canlandırmak için halkı güçsüzlerden temizleme kararı aldı.

1934

Fransız Irene ve Frederic Joliot-Curie çifti yapay radyoaktiviteyi buldular.

Almanya'da Devlet Başkanı'nın ölmesi üzerine Adolf Hitler, ülkenin
mutlak lideri oldu ve başbakanlık, devlet başkanlığı yetkilerini elde
etti.

Yugoslavya Kralı 1. Aleksandr ve Fransa Dışişleri Bakanı Louis Barthou, Marsilya'da öldürüldü.

Mao, Çin'in kuzeybatısına doğru ünlü "Uzun Yürüyüş" ü başlattı. 20 Ekim
1935 tarihinde sona eren bu yürüyüş sırasında Mao, KP'nin fiili önderi
durumuna geldi.

1935

Amerikalı biyokimyacı Wendell Meredith Stanley, ilk kez bir virüsü
ayrıştırmayı başardı. Virüslerin saf olarak elde edilmesi,
kristallendirilmesi ve molekül yapılarının aydınlatılması üzerine
araştırmalar yaptı.

Louis Lumiere, üç boyutlu sinema devrini başlattı.

Arap Lawrence, motosiklet kazasında öldü.

Amerikalı atlet Jesse Owens, bir saat içinde 3 dünya rekoru kırdı. (Uzun atlama, 220 yarda koşu ve 220 yarda engelli koşu)

Pakistan'da, Quetta'da toprak kaymasında 60 bin kişi hayatını kaybetti.

Nuremberg Yasaları olarak bilinen ırkçı yasalar resmen ilan edildi.

İtalya, Etiyopya'yı işgal etti.

1936

İngiliz John M. Keynes, uzun süreli işsizliğin nedenlerini bazı iktisadi kuramlarıyla açıkladı. (Keynesçi iktisat)

Filistin'de Araplar, İngiliz mandasına karşı isyan çıkardı. Üç yıl
süren isyan, İngilizler'in Yahudilerin göçetmesini sınırlamaya karar
vermeleri ve bir Filistin devleti kurmaya söz vermeleri sayesinde
durduruldu.

''Ormanın kitabı''yazarı Rudyard Kipling öldü.

Charlie Chaplin'in ünlü filmi ''Modern zamanlar''Londra'da gösterime girdi.

İspanya'da General Franco'nun önderliğini yaptığı askeri ihtilal (18
Temmuz Hareketi) sonucu iç savaş çıktı. İç savaş, 1 Nisan 1939'da
''zafer geçidiyle''sona erdi. 29 Eylül 1936'da Franco, milliyetçi
yönetim başkanlığına getirildi.

Amerikalı zenci atlet Jesse Owens, Hitler'in de izlediği Berlin
Olimpiyat Oyunlarında 100 metre, 200 metre ve 4 X 100 metre
yarışlarındaki zaferlerinden sonra, uzun atlamada 8,06 metre ile
Olimpiyat ve Dünya rekorlarını kırdı. Hitler, Owens'in elini sıkmamak
için stadı terketti.

38 yaşındaki şair ve drama yazarı Federico Garcia Lorca, Franco yanlısı birlikler tarafından öldürüldü.

1937

İspanyol milliyetçilerine destek veren Almanya, bir Bask kenti olan Guernica'yı bombaladı. Saldırıda 1.500 kişi öldü.

Bireysel psikolojinin kurucusu Avusturyalı doktor Alfred Adler öldü.

Naziler, Buchenwald Toplama Kampı'nı açtılar.

Japonya, Çin'i savaş ilan etmeksizin işgal etti.

Modern Olimpiyat Oyunlarının kurucusu Baron Pierre de Coubertin öldü.

Milliyetçi Çin'in başkenti Nanking'de 250.000 Çinli, Japonlar tarafından katledildi.

1938

Alman birlikleri, Avusturya'ya girdi.

Troçki IV, Enternasyonal'i kurdu.

Fransa, İngiltere, İtalya ve Almanya arasında yapılan ve
Çekoslavakya'nın batısındaki Südetler Bölgesi'nin Almanya tarafından
ilhak edilmesine izin veren anlaşma imzalandı.

Alman birlikleri, Südetler Bölgesi'ni işgal etti.

Almanya'da, Yahudi karşıtları şiddet eylemlerinde bulundu. Bu olaylar, tarihe "Kristal Gece" olarak geçti.

Ulu Önder Mustafa Kemal ****** vefat etti.

İtalya'da, Yahudilerin devlet işlerinde çalışmasını yasaklayan ve
ticari faaliyetlerini kısıtlayan bir yasa tasarısı kabul edildi.

1939

Avusturyalı Lise Meitner ve İngiliz Otto Frisch, çekirdek bölünmesini (nükleer fisyon) tanımladı.

Frederic Joliot-Curie zincirleme nükleer reaksiyonu buldu.

Franco, Madrid'e girdi, İspanya'da iç savaş bitti.

İtalyan birlikleri, Arnavutluk'u işgal etti.

Almanya ve Sovyetler Birliği arasında, saldırmazlık anlaşması imzalandı.

Almanya'da, ilk tepkimeli uçak denemesi yapıldı. Heinkel HE 178 tipi uçak, saatte 750 kilometre hıza ulaştı.

Almanya, Polonya'yı işgal etti ve 2. Dünya Savaşı başladı.

Naziler, akıl hastalarına ötenazi uygulanmasını kabul ettiler, onbinlerce insan öldü.

İngiltere ve Fransa, Almanya'ya savaş ilan ettiler.

Sovyetler Birliği, Ribbentrop-Molotov Antlaşması'nın gizli bir maddesi gereğince Polonya'ya saldırdı.

Psikanalizin bulucusu, Avusturyalı psikolog ve sinir hastalıkları uzmanı Sigmund Freud öldü.

Hitler ve Stalin, Polonya'yı paylaştılar.

1940

Sovyetler Birliği, Finlandiya'ya saldırdı. Saldırı, tarihe ''Kış Savaşı'' olarak girdi.

Victor Fleming'in yönettiği, başrollerini Vivian Leigh ve Clark
Gable'ın paylaştığı ''Rüzgar Gibi Geçti'', Hollywood'da gösterime girdi.