Sual: Seferde olana da Ramazan orucu farz mı?
CEVAP
Evet. Ama kazaya bırakması caizdir.
Sual: Seferde oruç tutmak gerekmediği halde, Ramazan orucunu tutan nafile sevabı mı alır?
CEVAP
Seferi olan, Ramazan orucunu tutarsa, farz sevabı alır.
Sual: Devamlı şehirler arasında şoförlük yapanın, oruç tutmaması günah olur mu?
CEVAP
İşi
aksatacak zorluk yoksa, Ramazan-ı şerifte oruç tutmak çok sevaptır.
Özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Şer'i
mazeretsiz, Ramazanda bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl
boyu oruç tutsa, Ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz.) [Tirmizi]
Şu
halde bir özür olmadan oruç yememelidir! Dini bir özrü olanın orucunu
kazaya bırakması caiz olur. Yolculukta sıkıntı olur, iş aksar veya
kazaya sebep olacak bir durum olursa, orucu kazaya bırakmak caiz olur.
Hadis-i şerifte, (Yolculukta [sıkıntı içinde] oruç tutmak takvadan sayılmaz) buyuruldu. (Buhari)
[Yolculuk
veya sefer demek, 104 km'den uzak yere gitmek üzere yola çıkmaktır.
Bunlardan daha kısa yola giden seferi olmaz. Burada takva daha çok
sevap kazanmak manasındadır.]
Sual: Yolculukta oruç
tutmamaya izin var diye oruca niyetlenmedim. Saat 11.00 de uçağa
bineceğim için sabah kahvaltımı yapıp yola çıktım. Gittiğim yerdeki
arkadaş, yanlış yaptığımı, günah işlediğimi söyledi. Seferde oruç
tutmamak caiz değil mi?
CEVAP
İmsak vaktinden önce sefere
çıksaydınız, oruca niyet etmeyip sefere çıkınca yiyip içebilirdiniz.
Halbuki kahvaltı yaptığınız zaman, mukimsiniz ve niyet etmiyorsunuz,
yiyip içiyorsunuz, bu yüzden günah oluyor. Niyet edip oruçlu yola
çıkacaktınız ve o gün o orucu bozmayacaktınız, yani o gün orucu
tutmanız gerekirdi. Niyet etmeden yiyip içtiğiniz için sadece kaza
gerekir.
Sual: İmsak vaktinden sonra sefere çıktığımız
için mecburen oruca niyet ediyoruz. Yani o gün seferde de olsak oruç
tutmamız lazım. Ancak, mesela sabah 11'de ABD'ye gitmek üzere uçağa
biniyoruz. Devamlı Batı'ya gittiğimiz için gün, New York'a giderken 7
saat, Los Angeles'e giderken de 10 saat uzuyor. Bu durumda ne yapmak
lazım?
CEVAP
Oruç tutabilirse sevap kazanır, açlık ve
susuzluğa dayanamayıp bozarsa günah olmaz. Seferde iken orucu özürsüz
bozana da kefaret gerekmez.
Sual: Oruçlu iken seyahat
ediyoruz. Doğudan batıya gidince mesela Erzurum'dan İstanbul'a gelince,
akşam bir saatten fazla geç oluyor. Tersine İstanbul'dan Erzurum�a
gidince, bir saatten fazla erken oluyor. Orucu niyetlendiğimiz şehre
göre mi, yoksa bulunduğumuz şehre göre mi açacağız?
CEVAP
Oruç
açılan yerin zamanı esas alınır. Güneş batmadan oruç açılmaz. Saate
göre hareket edilmez, güneşin batması esas alınır. Namaz da bunun
gibidir, bulunulan yerin vaktine göre hareket edilir.
Sual: Bir
kimse, Ramazan orucunu sefere çıkınca sebepsiz bozsa, kaza mı kefaret
mi gerekir? Mukim iken orucunu bozup sonra sefere çıksa, kaza mı,
kefaret mi gerekir?
CEVAP
Niyetli orucu sefere çıkınca
bozmak günahtır. Ama günah işlese de, seferde bozduğu için kefaret
gerekmez. Eğer mukim iken bozup sefere çıksa, kefaret de gerekir.