KİTABIN ADI : NUTUK
KİTABIN YAZARI : PROF. DR. İHSAN GÜNEŞ
YAYINEVİ VE ADRESİ : KÜLTÜR BAKANLIĞI - ANKARA
KİTABIN BASIM TARİHİ : 1998
Nutuk yeni Türkiye devletinin yazılan ilk tarihidir. Yazarı Mustafa
Kemal ******’tür. Yaptığı tarihi gelecekteki Türk insanına
tanıtabilmek amacıyla bu kitabı kaleme almıştır.
Nutuk: ****** tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Partisinin 15-20 Ekim
tarihleri arasında Ankara da toplanan İkinci Kongresinde okunmuştur.
Konuşma otuz altı buçuk saat sürmüştür.
Nutuk 1919’dan başlayarak 1927 ye kadar olan tarih dilimini incelemektedir. Bu dönem üç bölümde ele alınmıştır.
1. Kuva-i Milliye (Ulusal güçler) Dönemi
Nutukta yeni Türkiye Devletinin kuruluşu anlatılmaktadır. Yeni Türk
devletinin kurulmasındaki maksat da şu şekilde açıklanmıştır: Türk
ulusunun onurlu ve şerefli bir ulus olarak yaşamasıdır. Bu da tam
bağımsız olmakla sağlanabilir. “Ne kadar zengin olursa olsun,
bağımsızlıktan yoksun bir ulus uygar insanlık karşısında uşak durumunda
kalmaktan ileriye gidemez.” demiştir ve Mustafa Kemal ****** şu
sözleri söylemiştir “Türkün onuru, kendine güveni ve yetenekleri çok
yüksektir. Böyle bir ulus tutsak yaşamaktansa yok olsun daha iyidir.”
Diyerek kurtuluş isteyenlerin parolasının “Ya bağımsızlık ya ölüm
olduğunu “ söylemiştir.
Burada devlet kurmanın zorlukları görülmektedir. ****** Samsun’a
çıktığı anda ülkenin genel durumu; Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu
topluluk savaşta yenilmiş Osmanlı Ordusu zedelenmiş, koşulları ağır bir
ateşkes imzalanmış, ulus yorgun ve bitkin bir durumda, ulusu ve ülkeyi
savaşa sürükleyenler yurttan kaçmış, padişah ve halife soysuzlaşmış,
kendini ve tahtını koruyacak alçakça önlemler araştırmakta, hükümet
yüzsüz, onursuz, korkak, ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış
ve alınmakta, yurdun dört bir yanındaki topluluklar devletin bir an
önce çökmesine çaba harcıyorlardı. Bu şekilde açıkladıktan sonra ulus
egemenliğine dayanan kayıtsız şartsız yeni bir devleti kurmak için
izlediği politikayı, karşılaştığı güçlükleri bunalımları ve çatışmaları
anlatmaktadır. Bu haliyle Nutuk, sömürgeci devletlerin altında yaşayan
uluslara kurtuluş yolunu gösteren bir yapıt özelliği taşımaktadır.
2. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dönemi:
Türkiye Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920’de açılmış ve o günden sonra
tüm askeri ve sivil makamların ulusun başvuracağı en yüce katın Meclis
olacağını halkına bildirmiş ve Meclis, Mustafa Kemal ******’ün açık ve
gizli oturumlardaki bir iki gün süren açıklamaları ve konuşmalarından
sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı seçmiştir.
3. Cumhuriyet Dönemi :
******, İsmet Paşa ile birlikte bir yasa tasarısı hazırladı. Bu
tasarıdaki 20 Ocak 1921 tarihli anayasanın devlet biçimini saptar
maddelerini değiştirerek birinci maddenin sonuna “Türkiye Devletinin
Hükümet biçimi Cumhuriyettir” cümlesini ekleyerek maddeyi
değiştirmiştir ve yapılan Meclis toplantısında Anayasanın
Değiştirilmesi ile ilgili maddenin görüşülmesi kabul edildi. Toplantı
sonunda yasa birçok milletvekilinin “Yaşasın Cumhuriyet” söylemleri ile
kabul edildi ve böylece 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilmiş oldu.
Daha sonra Cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Oylamada Mustafa Kemal
****** toplantıya katılan yüz elli sekiz kişinin tümünün oylarını
alarak Cumhurbaşkanı seçildi.
Nutuk sömürge ulusların bağımsızlıklarını kazanmaya yardımcı olacak bir
program niteliğindedir. Bu eser okunduğunda Türk kurtuluş savaşının bir
askeri savaş olduğu kadar bir düşünce savaşı da olduğu görülmektedir.
Nutuk, Mustafa Kemal ******’ün halkına verdiği bir hesap pusulasıdır.
Çünkü ulusal kurtuluş savaşı boyunca o halkıyla birlikte olmuştu ve
halkına “Hayat demek savaş ve çarpışma demektir. Hayatta başarı yüzde
yüz savaşta, başarı kazanmakla elde edilebilir. Bu da manevi ve maddi
güce dayanır. İnsanların uğraştığı tüm sorunlar, karşılaştığı tüm
tehlikeler, elde ettiği başarılar toplumca yapılan genel savaşın
dalgaları içinde doğar.” Sözlerini söylemiş ve halkından can istemiş,
halk seve seve vermiş, mal istemiş, halk seve seve vermiştir. Bunlar
nerede, nasıl, niçin, harcanmış ? Nutuk halkın kafasındaki bu sorulara
da açıklık getirmiştir.
Türk halkından alınan canın ve malın ülkenin işgalinden, ulusun
kölelikten kurtularak onurlu, bağımsız, çağdaş bir devlet ve toplum
olarak yaşaması için harcandığını belgeleriyle açıklamaktadır. ******
bu eserinde, ulusal varlığı sona ermiş sayılan büyük bir ulusun
bağımsızlığını nasıl kazandığını, bilim ve tekniğin en son ilkelerine
dayanan ulusal ve çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya çalışmış
ve Türk gençliğine bıraktığı kutsal armağanı şu sözlerle
noktalamıştır;“ Bu uzun ve ayrıntılı sözlerim tarihe mal olmuş bir
devrin öyküsüdür, burada ulusum için ve yarınki çocuklarımız için
dikkat ve uyanıklık sağlayabilecek kimi noktaları belirtmiş isem
kendimi mutlu sayacağım” demiş. Nutuk, yeni Türkiye devletinin nasıl
kurulduğunu merak eden tüm insanlarımızın okuması gereken bir başucu
eseridir. Bundan dolayı siyasi yaşantımızda olduğu kadar, devlet
felsefesinde de kullandığımız en baş eserdir.
C.tesi Mayıs 03, 2008 8:28 am