Kur'ân,
sarhoş eden alkollü içkileri kesin olarak yasaklamıştır. İmamı A'zam'a
göre sarhoş etmeyen az miktardaki alkol içeren içkiler (bira gibi)
haram değildir. Bu konuda fıkıhçılar arasında görüş ayrılığı vardır.
Konuyu biraz ayrıntıyla gözden geçirelim:
Kur'ân'da kesin
yasaklanan içki hamrdır. Hamr, üzümden yapılan, şarap dediğimiz alkollü
içkidir. Hamr kelimesinin asıl anlamı ise örtmektir. İçilince, düşünce
yetisini örttüğü için şaraba hamr denmiştir.
Hicazlılar, hangi
maddeden yapılırsa yapılsın sarhoşluk veren her içkinin hamr olduğu
kanaatinde bulunduklarından dolayı hamrı haram eden ayetlerle alkollü
içkilerin tümünün haram olduğuna hükmetmişlerdir. Bu içkinin azı da
çoğu da haramdır. Bunlar görüşlerini çeşitli rivayetlere dayandırırlar.
Biri Abdullah ibn Ömer'in rivayet ettiği hadistir: "Üzümden yapılan
şarap vardır, baldan yapılan şarap vardır, buğdaydan yapılan şarap
vardır, arpadan yapılan şarap vardır."
Nü'mân ibn Beşîr de buna
benzer bir hadis rivayet etmiştir: "Şarap şıradan, kuru üzümden,
hurmadan, buğdaydan, dandan yapılır. Ben sizi sarhoş eden her şeyden
menediyorum."
Buna benzer rivayetlerden, nebîzlerin (alkol
içeren tüm içkilerin) hamr olduğu anlaşılır. Iraklılar ise yalnız
üzümden yapılan alkollü içkiye hamr dediklerinden, hamr hakkındaki
ayetlerle yalnız şarabın haram olduğu kanısındadırlar.
Bir çok rivayet var
Başka
maddelerden yapılan içkiler, nebîz olduğundan hamn yasaklayan ayetlerin
kapsamına girmez. Sünnette ise sarhoş edecek kadar nebiz içmek haram,
fakat sarhoş etmeyecek kadar nebîz içmek caiz görülmüştür. Onlara göre
nebîzlerde haram olan, üçüncü kadehtir. Iraklıların delilleri şöyledir:
Dilde
hamr, üzümden yapılan alkollü içkinin adıdır. Sünnete gelince, Müslimde
birkaç hadis vardır ki bunlar Hz. Peygamber'in, nebiz içmeye müsaade
ettiğini söyler. Hz. Peygamber, çeşitli maddelerden yapılan nebizlerin
karışımını (ki buna halît denir) yasaklamış, fakat yalnız bir nebîzi,
başka bir nebîze karıştırmadan içmeye cevaz vermiştir.
Çünkü
nebîzleri birbirine karıştırmak, sarhoşluğu çabuklaştırır. Ebû Sa'îd
el-Hudrî'nin rivayetinde Hz. Peygamber şöyle demiştir: "Sizden kim
nebîz içerse yalnız zebîb (kuru üzüm nebîzi) yahut yalnız temr (hurma
nebîzi) içsin." Tahâ-vî'nin, Ebû Musa'dan çıkardığı şu hadis de
nebîzlerden yalnız sarhoşluk veren miktarın haram olduğunu gösterir:
"Allah'ın Resulü, beni ve Mu'âz'ı Yemen'e gönderirken kendisine, Ya
Resûlullah' dedik 'Orada buğdaydan ve arpadan yaptıkları iki içki
vardır. Birine mizr, ötekine bit derler. Bunlardan içmeyelim mi?'
Peygamber Aleyhisselâm, 'İçin ama sarhoş olmayın' buyurdu."
Çarş. Mayıs 07, 2008 12:43 pm
