Biyoloji veya Canlı bilimi, canlıları inceleyen
bir bilim dalıdır. Biyologlar,tüm canlıları - tüm gezegeni kaplayan
küresel boyuttan, hücre ve molekülleri kapsayan mikroskobik boyuta
kadar - onları etkileyen önemli dinamik olaylarla birlikte
incelerler.Birçok süreci bünyesinde barındıran hayati süreçlerden
bazıları; enerji ve maddenin işlenmesi, vücudu oluşturan maddelerin
sentezlenmesi, yaraların iyileşmesi ve tüm organizmanın çoğalmasıdır.
Hayatın gizemleri, tarihteki tüm insanları etkilediğinden; insanın
fiziksel yapısı, bitkiler ve hayvanlar hakkındaki araştırmalar tüm
toplumların tarihlerinde yer bulur. Bu kadar ilginin bir kısmı,
insanların hayata hükmetme ve doğal kaynakları kullanma isteğinden
gelmektedir. Soruların peşinden koşmak, insanlara, organizmaların
yapıları hakkında bilgi kazandırdı ve de yaşam standartları, zamanla
yükseldi. İlginin bir diğer kısmı ise, doğayı kontrol etme isteğinden
çok, onu anlama isteğinden gelmektedir. Bu araştırmaların
ilerletilmesi, bizim dünya hakkındaki düşüncelerimizi değiştirmiştir.
Biyolojinin; botanik, zooloji ve tıp gibi birçok dalı eskidir. Ancak,
bunları tek bir kategori altında toplayan "biyoloji", ancak 19.
yüzyılda ortaya çıkmıştır. Bu bilmin gelişmesiyle, bilimadamları, bütün
yaşayan varlıkların, ortak bazı özellikler taşıdıklarını anlamışlardır.
Bu nedenle de varlıkların bir bütün içersinde incelenmesinin
yararlarını kavramışlardır. Biyoloji, günümüzde, en önemli bilim
dallarından biridir: Tüm dünyadaki biyoloji ve tıp dergilerde, yıllık
bir milyon makaleden fazla yayımlanmaktadır. Aynı zamanda, biyoloji,
tüm dünyadaki okullarda öğretilen ana derslerden biridir.
Biyoloji, bu kadar fazla konuyu kendi kapsamı altında topladığı için
birçok dallara bölünmüştür. Organizma türüne göre bu bilimdalını bölen
yöntem; bitkileri inceleyen botanik, hayvanları inceleyen zooloji ve
son olarak da mikroorganizmaları inceleyen mikrobiyolojiyi ana dallar
olarak alır. Bazı bölme yöntemleri ise, incelenen organizmaların
derecesine göre bu ayrımı yapmaktadır: Bu sistem; hayatın temel
kimyasını inceleyen moleküler biyolojiyi, hayatın temel yapı taşları
olan hücreleri inceleyen hücre biyolojisini, organizmaların iç
organlarını inceleyen fizyolojiyi ve organizmaların ilişkilerini
inceleyen ekolojiyi, biyolojinin ana dalları olarak kabul eder.